Šta je ovo ako nije depopulacija? Za 30 godina gradovi poput Zrenjanina i Kikinde postaće sela i to ako budu imali sreće
Za manje od 30 godina, mnogi gradovi u Srbiji, poput Kikinde i Nove Varoši, po brojnosti stanovnika svešće se na – sela! Ovi alarmantni podaci izneti su u najnovijem izveštaju Republičkog zavoda za statistiku. Kako je Telegraf već objavio, u 2052. godini Srbija će imati 5,2 miliona stanovnika, što je smanjenje za oko 1,5 miliona u odnosu na 2022. godinu, navodi se u izveštaju. Jedan podatak posebno zabrinjava: broj dece uzrasta do 14 godina biće duplo manji od broja osoba starih 65 i više godina. Pored toga što će se veliki gradovi takoreći svesti na varošice, a pojedini na prava sela, u mnogim mestima živeće samo stari ljudi.
Smanjenje veličine populacije će se odvijati pod dominantnim uticajem negativnog prirodnog priraštaja (u proseku 86 odsto) u odnosu na efekat negativne neto migracije, navodi se.
UŽIVO! DR BLUMENAU U PODKASTU MARIO ZNA! DA LI ZNATE ŠTA JE CRISPR?!
Kikinda gubi pola stanovnika, pretvara se u varošicu
Negativne vrednosti prirodne i migracione komponente kretanja stanovništva u opštinama Severnobanatske oblasti dovele su do ukupne depopulacije, koja se tek prognozira u narednim godinama. Najekstremniji primer je opština Ada, gde će se broj stanovnika u naredne tri decenije smanjiti za čak 60,2%. To znači da će umesto današnjih 13.000 stanovnika, imati tek nešto više od 6.000!
Kako se objašnjava, Ada je populaciono osiromašila delom zbog slabog nataliteta, a delom i zbog odlaska ljudi iz te opštine. Kikinda koju danas znamo neće biti ista do 2052. godine. Izgubiće polovinu stanovništva (smanjenje od 48,1%). Ovo je jedina opština u kojoj će i prirodni priraštaj i migracioni saldo imati izraženije negativne vrednosti na kraju perioda nego u 2022. godini.
U pogledu strukture stanovništva prema starosti, izdvaja se opština Novi Kneževac, koja će u budućnosti imati povoljniju starosnu strukturu u poređenju sa 2022. godinom, sa nižom prosečnom starošću od 43,2 godine i kontinuiranim rastom udela mladih ispod 15 godina do vrednosti 16,4% u 2052. godini. Opštine Senta i Čoka takođe će imati veći udeo mladih na kraju projekcionog intervala. Sa druge strane, opštine Kikinda i Ada biće demografski najstarije, sa više od trećine populacije starosti 65 i više godina, dok će prosečna starost premašiti 48 godina.
Zrenjanin pada na 60.000 stanovnika, od čega će 20.000 biti starije od 65 godina
U Srednjobanatskoj oblasti Zrenjanin se izdvaja kao teritorijalna jedinica sa najvećim brojem stanovnika. Projektovano je da će se njegova populacija do kraja projekcionog perioda smanjiti za 43,8%. To znači da će sa sadašnjih 105.000 stanovnika pasti na svega 60.000.
Kad je reč o starosnoj strukturi stanovništva, u poslednjoj godini projekcije, opština Novi Bečej imaće najmlađu populaciju, dok će Sečanj biti najstarija. Prema projekcijama, prosečna starost stanovništva u Sečnju će do kraja projekcionog perioda dostići vrednost 49,7 godina, a indeks starenja 258,1. Iako je Zrenjanin administrativni centar Srednjobanatske oblasti, dugoročni negativni demografski trendovi će dovesti do pogoršanja starosne strukture, sa očekivanim porastom udela starije populacije (65 i više godina) na više od trećine ukupne populacije u 2052. godini (34,7%).
Prosečan starost stanovnika Iriga biće skoro 49 godina
Najveći pad broja stanovnika u Sremskoj oblasti desiće se u opštinama Šid i Irig, gde se očekuje smanjenje stanovništva od oko 39% do kraja projekcionog perioda. Ovi negativni trendovi rezultat su izraženog negativnog prirodnog priraštaja (-14,2‰ i -12,4‰) i migracionog salda, koji je oko -3‰.
U Staroj Pazovi, uprkos smanjenju, očekuje se zadržavanje pozitivnog migracionog salda tokom celog projekcionog intervala. Međutim, nepovoljan trend prirodnog obnavljanja stanovništva dovešće do promene stope rasta iz pozitivne u negativnu vrednost (sa 0,4‰ u 2022. godini na -0,6‰ u 2052. godini). Opština Irig, sa najmanjim brojem stanovnika u oblasti, ima najnepovoljniju demografsku sliku. Projektovana prosečna starost stanovništva u Irigu dostići će 48,6 godina do 2052. godine, dok će koeficijent zavisnosti izdržavanog stanovništva od strane radnog kontingenta iznositi 82%.
Nova Varoš će imati manje od 3.000 stanovnika
Sve opštine u Zlatiborskoj oblasti, osim Čajetine, suočavaće se sa produbljivanjem gubitka stanovništva do 2052. godine. Najznačajnije smanjenje broja stanovnika predviđa se u Novoj Varoši, gde se očekuje gubitak stanovništva za 63,6%, dok će u Gradu Užicu i Priboju smanjenje biti oko 37%. Nova Varoš će tako umesto sadašnjih 7.500 ljudi, imati svega 2.900, koliko danas imaju naseljena sela Srbije. Populacija starijih će, predviđa se, u Novoj Varoši činiti skoro polovinu ukupnog stanovništva (48,8%).
U Zlatiborskoj oblasti prisutan je negativan prirodni priraštaj, koji će 2052. godine u Novoj Varoši dostići najnegativniju vrednost, čak -30,8‰. Opština Čajetina je jedina u ovoj oblasti koja beleži rast broja stanovnika na početku projekcionog perioda, pre svega, zbog naglašenog pozitivnog migracionog salda, koji će se postepeno smanjivati sa 14,1‰ u 2022. godini na 4,0‰ u 2052. godini. Uprkos pozitivnom doprinosu migracija ukupnoj populacionoj dinamici opštine Čajetina, negativni trendovi u prirodnom obnavljanju stanovništva uzrokovaće da stopa promene broja stanovnika na kraju projekcionog perioda postane negativna (-2,3‰). U 2052. godini, najmlađa populacija biće u opštini Sjenica, sa prosečnom starošću od 40,5 godina, dok će najstarije populacije biti u Novoj Varoši (58,0 godina) i Priboju (52,1 godina).
I Subotica na udaru, grad će biti pust
Severnobačku oblast čine Grad Subotica i opštine Bačka Topola i Mali Iđoš. Uprkos različitim demografskim karakteristikama ovih teritorijalnih jedinica, njihova zajednička odlika je depopulacija. Subotica, kao najveća po broju stanovnika u oblasti, očekuje znatno smanjenje stanovništva od 32,1% do 2052. godine. Opština Bačka Topola suočiće se sa izraženim uticajem negativnog prirodnog priraštaja na proces depopulacije i umerenom emigracijom, što će dovesti do smanjenja ukupne populacije za 38,3% u narednih trideset godina.
Populaciono najmanja opština Mali Iđoš izgubiće do kraja projekcionog perioda 42,4% stanovništva. I pored toga, Mali Iđoš će imati najveći udeo mladog stanovništva (16,1%) i prosečnu starost od 43,7 godina u poslednjoj projekcionoj godini. Demografsko starenje će se najbrže odvijati u Subotici, sa povećanjem prosečne starosti do 47,7 godina na kraju posmatranog perioda.
