Ivermektin, poznati antiparazitski lek, mogao bi postati novo oružje u borbi protiv multiple skleroze (MS), sugeriše revolucionarno istraživanje objavljeno u časopisu EMBO Molecular Medicine. Naučnici sa Ačukaro Bazk centra za neuro nauke, na čelu sa dr Marijom Domerkom, otkrili su da ivermektin smanjuje upalu i podstiče obnovu mijelina – zaštitnog omotača nervnih ćelija – kod miševa sa eksperimentalnim autoimunim encefalomijelitisom, modelom koji oponaša MS kod ljudi.
Istraživanje pokazuje da ivermektin smanjuje štetne upalne T-ćelije (Th1 i Th17), a povećava regulatorne T-ćelije (Tregs) koje kontrolišu preteranu aktivnost imunog sistema. Takođe, uočeno je povećanje citokina IL-2 i aktivacija IL-2/STAT5 signala, koji su povezani sa smanjenjem simptoma bolesti.
„Ivermektin je potencijalni kandidat među postojećim lekovima za podsticanje popravke mijelina,“ navode autori, ističući njegovu ulogu u smanjenju upale i regeneraciji nervnih ćelija – ključnih procesa oštećenih kod MS.
Ovaj rad nadovezuje se na ranije dokaze o širem terapijskom potencijalu ivermektina. Pregled iz 2024. godine u časopisu Cureus ističe njegova antiinflamatorna, antivirusna i antikancerogena svojstva, podsećajući da se koristi još od 1975. godine. Prvobitno namenjen borbi protiv parazita kao što je rečno slepilo, ivermektin zbog niske cene i isteka patenta postaje predmet sve veće podrške za primenu u hroničnim i degenerativnim bolestima.
Pacijenti i zagovornici sve više iznose uspešne priče. Blog „Drugi najpametniji lik na svetu“, kojim upravlja dr Vilijam Makis (pseudonim), promoviše ivermektin uz fenbendazol i dodatke ishrani za bolesti poput raka i Alchajmera. Jedna priča opisuje remisiju artritisa i protokol za rak prostate u četvrtom stadijumu koristeći ove lekove. Iako nisu klinički potvrđene, takve priče ukazuju na rastuću potrebu za pristupačnijim alternativama.
Makis tvrdi da su istraživanja potisnuta i da farmaceutska industrija koči širenje ovih saznanja. „Istraživači sa Stenforda pratili su tri pacijenta sa karcinomom u četvrtom stadijumu koji su iscrpeli hemoterapiju i koristili fenbendazol,“ piše on, navodeći da je nastala grupa za podršku sa više od 110.000 članova. Ivermektin košta oko dolar po tableti, dok su neki lekovi enormno skupi.
Kritičari poput Dejvida Kraua optužuju farmaceutske kompanije da blokiraju upotrebu ivermektina da bi zaštitile unosnije proizvode. Tokom pandemije, Merck, proizvođač ivermektina, bio je protiv njegove upotrebe za COVID-19 dok je razvijao mRNA vakcine. Povezanost Mercka i Moderne iz 2023. godine navodi se kao sukob interesa.
🍖 Sve što treba da znate o „mesu iz laboratorije“: Istina o etici i bezbednostihttps://t.co/oBxkkQjXhR
— Nulta Tačka (@NultaTackaSrb) August 19, 2025
Makis tvrdi da industrija profitira gušeći jeftine, sigurne tretmane. „Farmaceutski biznis model je zasnovan na potiskivanju pristupačnih lekova,“ kaže, podsećajući da su lekari koji su propisivali ivermektin bili kažnjavani.
Iako su rezultati ohrabrujući, upotreba ivermektina za MS još je u eksperimentalnoj fazi. Autori studije pozivaju na klinička ispitivanja na ljudima, uz oprez da rezultati kod miševa ne moraju da se prenesu na ljude. Pregled iz 2024. ističe nepoznanice o mehanizmima ivermektina van parazitskih infekcija i poziva na dodatna istraživanja.
Kako se debate o ponovnoj upotrebi lekova pojačavaju, pacijenti sa MS i zagovornici ukazuju na značaj ivermektina kao jeftine opcije u zemljama gde su specijalni lekovi nepristupačni. „Ova priča postavlja ključno pitanje: kako uskladiti naučnu preciznost sa starim proverenim lekovima koji mogu pomoći tamo gde moderna medicina nije uspešna?“ pita dr Banit Kaur, koautorka izveštaja u Cureus-u.
Evolucija ivermektina – od leka protiv crevnih parazita do potencijalne terapije neurodegenerativnih bolesti – pokazuje koliki je značaj ponovnog istraživanja već postojećih lekova. Ipak, njegovo uvođenje u kliničku praksu zavisi od prevazilaženja finansijskih i institucionalnih prepreka. Dok čekamo dalje studije, ivermektin ostaje svetla nada u borbi protiv bolesti za koje danas nema leka.
