Sećanje na Košare: Na današnji dan 1999. počela je epska borba za odbranu
U jeku NATO agresije, počela je bitka koja će ući u istoriju po hrabrosti malobrojnih vojnika Jugoslavije naspram višestruko nadmoćnijeg neprijatelja.
Na današnji dan 1999. godine, usred NATO bombardovanja, započela je jedna od najsimboličnijih bitaka moderne srpske istorije — bitka na Košarama. Tog Velikog petka, 9. aprila, u ranim jutarnjim satima, naša granica na jugozapadu zemlje postala je poprište silovitog napada, iza kojeg su stajali pripadnici tzv. OVK, vojska Albanije, ali i NATO.
UŽIVO! 10.04. 20h Najnovija epizoda podkasta Mario Zna | Ovo je borba koja menja sve | Gost: Jelena Pavlović
Košare su bile više od karaule.
One su bile simbol granice koju su čuvali vojnici Vojske Jugoslavije — većinom mladići, neiskusni, ali odlučni da brane svoju zemlju. Na samo 200 metara od državne linije, na nepristupačnim planinama Prokletija, tih dana se odvijala borba Davida protiv Golijata.
Prvi talas napada došao je sa albanske strane granice uz masivnu artiljerijsku vatru, dok su kopnene snage tzv. OVK pokušale proboj ka unutrašnjosti Metohije. Cilj je bio jasan — otvoriti kopneni koridor za NATO trupe. Napadači su imali logističku i vazdušnu podršku zapadnih saveznika, uključujući i upotrebu zabranjenih kasetnih bombi.
Nasuprot njima — nešto više od stotinak graničara, pripadnici 53. graničnog bataljona, kasnije pojačani padobrancima 63. brigade, dobrovoljcima, pa čak i dvojicom boraca iz Rusije i Ukrajine. Uprkos nejednakosti u brojnosti i tehnici, neprijatelj nije uspeo da probije linije. Vojska Jugoslavije je pružila žestok otpor i zauzela nove linije odbrane, koje su odolele sve do kraja sukoba.
Borbe su trajale 67 dana, danonoćno, bez predaha. Zauzimanje kote Maja Glava i Rasa Košare od strane neprijatelja nije donelo prednost kakvu su očekivali. Svaki metar terena bio je plaćen krvlju. Iako su napadi nastavljeni, srpski borci su uspeli da zadrže ključne tačke i osujete prodor.
Pokušaji vraćanja karaule, uključujući i tenkovsku podršku koja je dovezena uprkos gotovo nemogućem terenu, nisu prošli bez žrtava. Najteži trenutak bio je 10. maja, kada je u jednom danu stradalo devet vojnika, a 40 ih je ranjeno u NATO bombardovanju kasetnim bombama.
Uprkos svemu, linija fronta se nije pomerila. Neprijatelj je shvatio da kopneni prodor preko Košara nije moguć. Do kraja rata, 10. juna 1999, linije su ostale stabilne.
Bitka za Košare odnela je 108 života pripadnika Vojske Jugoslavije. Među njima je bilo 50 redovnih vojnika, 13 rezervista, 24 dobrovoljca, 18 oficira i podoficira, kao i dvojica stranih dobrovoljaca.
Suprotno narativima tadašnjih zapadnih medija, „pobeda“ u zauzimanju karaule bila je samo simbolična — strateški, kopnena ofanziva je zaustavljena.
A Košare su, u kolektivnom pamćenju naroda, postale mesto gde se hrabrost pretvorila u legendu.
Nulta Tačka/Mediji
