Studija: Zagađenje vazduha u kasnoj trudnoći povećava prijem na intenzivnu negu
Revolucionarna studija objavljena u Scientific Reports 2. januara otkriva da se bebe čije su majke bile izložene zagađenju vazduha tokom poslednjeg meseca trudnoće suočavaju sa značajno većim rizikom da budu primljene u jedinice intenzivne nege za novorođenčad (NICU). Studija, koja je analizirala podatke od 3,6 miliona porođaja u SAD, otkrila je da je izloženost azot-dioksidu (NO2) i finim česticama (PM2,5) povećala prijem u NICU za 30-35% i 11-22%, respektivno. Ovi nalazi naglašavaju hitnu potrebu da se zagađenje vazduha proglasi krizom javnog zdravlja, posebno za ranjivu populaciju kao što su trudnice i novorođenčad.
Istraživanje naglašava zabrinjavajuću stvarnost: čak i u oblastima sa relativno niskim do umerenim nivoom zagađenja, kao što su SAD, zagađivači u saobraćaju pred kraj trudnoće mogu imati ozbiljne posledice po novorođenčad. „Uprkos relativno niskim umerenim nivoima izloženosti u SAD, čini se da zagađivači povezani sa saobraćajem pri kraju trudnoće povećavaju sveukupne štetne zdravstvene rizike za novorođenčad, naglašavajući potrebu da se smanji prenatalna izloženost zagađivačima iz okoline“, naveli su istraživači.
Zdravstveni rizici od zagađenja vazduha za majke i bebe
Zagađenje vazduha, posebno NO2 i PM2,5, nusproizvod je emisija iz vozila, elektrana i industrijskih aktivnosti. Ovi zagađivači nisu samo opasnosti po životnu sredinu – oni su tihe pretnje zdravlju majki i beba. Kratkoročno i dugotrajno izlaganje tokom trudnoće može dovesti do prevremenog porođaja, niske porođajne težine i komplikacija kao što su gestacijski dijabetes, preeklampsija i urođene mane. Ovi uslovi često zahtevaju negu NICU-a, što može biti emocionalno i finansijski opterećujuće za porodice.
Studija je takođe otkrila da su rizici varirali u zavisnosti od regiona i sezone. Na primer, regioni srednjeg zapada i srednjeg Atlantika imali su najveće rizike prijema u NICU zbog izloženosti NO2, dok su zapadna obala i jugoistočna bili suočeni sa rizicima tokom cele godine od PM2,5. U letnjim mesecima povećani su rizici širom zemlje, dok su zimski rizici bili koncentrisani na severoistoku.
Nemačka vojska napušta platformu X zbog Maska i podrške AfD-u https://t.co/wke77txbm2
— Nulta Tačka (@NultaTackaSrb) January 15, 2025
Globalna kriza
Opasnosti od zagađenja su globalni problem, Izveštaj UNICEF-a iz septembra 2024. otkrio je da je 1 od 5 smrtnih slučajeva novorođenčadi u Evropi i Centralnoj Aziji povezano sa zagađenjem vazduha. Samo u 2021. godini, više od 5.480 novorođenčadi u ovim regionima umrlo je zbog zagađenja.
„Bolesti i smrti uzrokovane zagađenjem vazduha se mogu sprečiti“, rekla je Marija Osbek, regionalna savetnica UNICEF-a za održivost i klimu. „Izbori politike — uključujući one koji smanjuju zagađivače i poboljšavaju kvalitet vazduha gde deca žive, igraju se i uče — mogu spasiti živote i sprečiti odliv javnih usluga zbog lošeg zdravlja od detinjstva do odraslog doba.
U izveštaju je naglašeno da su bebe i mala deca posebno ranjivi na štetne efekte zagađenja vazduha, koji mogu narušiti razvoj pluća, povećati rizik od respiratornih infekcija, pa čak i ometati kognitivni razvoj.
Šumski požari proizvode opasne PM2,5 čestice koje mogu putovati duboko u pluća i krvotok, predstavljajući ozbiljne zdravstvene rizike. Kent Pinkerton, direktor Centra za zdravlje i životnu sredinu UC Davis, upozorio je da dim od šumskog požara može dovesti do akutnih simptoma kao što su kašalj i ubrzan rad srca, kao i dugoročni zdravstveni problemi kao što su prevremeni porođaj i kognitivni problemi.
Da bi se zaštitile, trudnicama u zadimljenim uslovima savetuje se da nose maske N95, ograniče aktivnosti na otvorenom i prate kvalitet vazduha.
Nalazi ovih studija su oštar podsetnik na sveobuhvatnu pretnju koju zagađenje vazduha predstavlja po zdravlje majki i beba. Rešavanje ovog pitanja zahteva hitnu akciju i na individualnom i na nivou politike. Poboljšanje praćenja kvaliteta vazduha i zaštita ugroženog stanovništva moraju postati glavni prioriteti. Za buduće majke, informisanje i preduzimanje mera predostrožnosti mogu napraviti kritičnu razliku u očuvanju njihovog zdravlja i dobrobiti novorođenčadi.
